Bebek ve Çocuk Uykusunu Etkileyen 11 Faktör

Bebek ve Çocuk Uykusunu Etkileyen 11 Faktör Nelerdir?

Bebek ve çocuklarda en sık görülen uyku sorunları: biyolojik ritmin oluşmamış olması, sabah erken veya geç uyanma, akşam geç uyuma, gece sık uyanma, uykuya direnme, gündüz uyku sayısı veya süresinin yetersiz olması, gündüz uykusunu atlama, uyku düzeninin yaş ve gelişim düzeyine uygun olmaması, destekli uyuma ve gece terörüdür. Bebek ve çocuklara sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırmak, yaş ve gelişim düzeyine uygun uyku düzeni oluşturmak için göz önünde bulundurulması gereken 11 faktör:

1. Bebek ve çocuğun biyolojik ritmi

Bebek ve çocuklara sağlıklı uyku alışkanlığı kazandırmanın birinci adımı biyolojik ritmin oluşması ve biyolojik saatin doğru çalışmasına yönelik çalışmalar olmalıdır.

2. Uykuyu etkileyen sağlık sorunları

Varsa bebeğin uykusunu etkileyen veya engelleyen burun tıkanıklığı, geniz eti, solunum problemleri, allerji, kaşıntı, öksürük, ağrı, enfeksiyon ve reflü başta olmak sağlık sorunları önlenmeli veya tedavi edilmelidir. 

3. Beslenme düzeyi ve düzeni

Beslenme uykuyu, uyku da beslenmeyi doğrudan etkiler. Beslenmenin düzensiz veya yetersiz olması kadar aşırı beslenme ve özellikle gereksiz gece beslenmeleri uykuyu olumsuz etkiler. Düzenli ve yeterli bir uyku için düzenli ve yeterli beslenme üzerinde çalışılmalıdır.

4. Duyu profili, duyusal hassasiyet ya da uyaran arayışı

Ses hassasiyeti ve dokunsal hassasiyet başta olmak üzere duyu hassasiyetleri, aşırı hareketlilik ve duyusal arayış gibi duyu bütünleme sorunları bebek ve çocuk uykusunu olumsuz etkiler. Özellikle uykuya dalma zorluğu yaşayan veya sık uyanan çocuklar duyu bütünleme sorunları yönünden değerlendirilmelidir.

5. Uyku saatleri ve düzeni

Gece uyuma ve sabah uyanma saatleri, gündüz uyku sayısı ve süresi, gündüz, gece ve toplam uyku süreleri birbirlerini ve uykunun genel dinamiğini etkilerBebek veya çocuğun yaş ve gelişim düzeyine uygun bir uyku programı oluşturulmalı, uyku düzeni bir plan çerçevesinde bu programa uyumlu hale getirilmelidir.

6. Uyku öncesi rutinler

Belirsizlik ve düzensizlik bebeklerde kaygı oluştururken düzen ve rutin onları rahatlatır. Bu nedenle sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırma sürecinde bebek veya çocuğun yaş ve gelişim düzeyine uygun uyku rutinleri oluşturulmalıdır.

7. Bebek veya çocuğun gün içerisinde fiziksel, zihinsel, duyusal ve duygusal aktivite düzeyi

Gün içerisindeki fiziksel, duyusal ve duygusal aktivite düzeyi bebek ve çocuk uykusunu doğrudan etkiler. Yetersiz aktivite kadar aşırı aktivite de uykuyu olumsuz etkileyebilir.

8. Bebek ve bakım veren arasındaki bağlanma modeli

Kişi ancak güvende hissettiğinde kendini uykuya bırakabilir. Bu durum bebek ve çocuklar için de geçerlidir. 

9. Annenin fiziksel ve ruhsal sağlığı, duygularını düzenleme becerisi

Annenin fiziksel ve ruhsal sağlığı, uyku düzeni ve duygularını düzenleme becerisi bebek ve çocuk uykusunu doğrudan etkiler. Bu nedenle uyku konusunda zorluk yaşayan tüm bebek ve çocuklarda anne veya birincil bakım verenin fiziksel ve ruhsal sağlığı öncelikli olarak desteklenmelidir.

10. Ebeveynler ve aile bireyleri arasındaki iletişim, evin ve ailenin enerjisi

Aile bireyleri arasındaki iletişim bebek ve çocuk uykusunu doğrudan etkiler. Bu nedenle bir yandan bebek ve çocuk uykusu üzerinde çalışılırken diğer yandan aile içi iletişimi güçlendirecek ve evin enerjisini yükseltecek düzenlemeler yapılmalıdır.

11. Bebek, çocuk ve ebeveynlerin mizaçları ve ebeveynlik modelleri

Tüm diğer faktörlerle birlikte bebek veya çocuğun kendi mizacı, ebeveyn veya bakım verenlerin mizaçları ve tutumları bebek ve çocuk uykusu üzerine etkilidir. Diğer faktörler üzerinde çalışıldığı halde düzelmeyen uyku sorunlarında bu durum göz önünde bulundurulmalıdır.

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Bebek ve Çocuklarda Uykuyu Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Bebek ve çocuklarda en sık görülen uyku sorunları: biyolojik ritmin oluşmamış olması, sabah erken veya geç uyanma, akşam geç uyuma, gece sık uyanma, uykuya direnme, gündüz uyku sayısı veya süresinin yetersiz olması, gündüz uykusunu atlama, uyku düzeninin yaş ve gelişim düzeyine uygun olmaması, destekli uyuma ve gece terörüdür. Bebek ve çocuklara sağlıklı uyku alışkanlıkları kazandırmak, yaş ve gelişim düzeyine uygun uyku düzeni oluşturmak için göz önünde bulundurulması gereken 11 faktör:

Çocuk Uyku Alışkanlıkları Anketi Var Mı? Pediatrik Uyku Anketi Nedir?

Evet tamamen ücretsiz bir form var: “Doç. Dr. M. Şükrü PAKSU Samsun Çocuk Kliniği –  Bebek ve Çocuklarda Uyku Kalitesi Analizi ve Uyku Sorunları Değerlendirme Formu” mevcut. Bu form 4-72 ay arasındaki bebek ve çocukların uyku kalitelerinin değerlendirilmesi ve uyku sorunlarının tespit edilmesi amacıyla hazırlanmıştır.  

Formda büyük çoğunluğu bebek ve çocuk uykusu ile ilişkili sorulardan oluşan bu form bir tarama aracı olup; tıbbi tanı ve tedavi amacıyla kullanılmaz. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. M. Şükrü PAKSU tarafından yorumlanarak ücretsiz olarak değerlendirilerek ebeveyne bilgi verilmektedir.
Form 5 ana bölüm ve 44 sorudan oluşmaktadır.  Ortalama yanıtlama süresi 10 dakikadır.