- Samsun Ergoterapi Merkezi- Çocuklarda Dokunsal (Taktil) Hassasiyet ve Duyu Bütünleme Terapisi Hakkında Merak Edilenler
- Çocuklarda Dokunsal (Taktil) Hassasiyet ve Duyu Bütünleme Terapisi Nedir?
- Dokunsal Hassasiyette Duyu Bütünleme Terapisi
- Dokunsal Hassasiyete Yönelik Terapi Uygulanması
- Duyusal Hassasiyete Yönelik Yapılan Terapi Seanslarının İçeriği
- Terapiyi Kimler Uygular?
- Ev Programı
- Çocuklarda Duyusal Hassasiyete Yönelik Terapinin Etkinlik ve Güvenilirliği
- Sonuç
- Doç. Dr. Muhammet Şükrü PAKSU Çocuk Kliniği
- Bebek ve Çocuklar İçin Ücretsiz Uyku Danışmanlığı Formu ve Analizi
- Çocuklar İçin Alt Islatma Değerlendirme Formu ve Analizi
Samsun Ergoterapi Merkezi- Çocuklarda Dokunsal (Taktil) Hassasiyet ve Duyu Bütünleme Terapisi Hakkında Merak Edilenler
Çocuklarda Dokunsal (Taktil) Hassasiyet ve Duyu Bütünleme Terapisi Nedir?
Dokunsal (taktil) hassasiyet, bireylerin dokunma duyusuna karşı aşırı duyarlılık göstermesi durumudur. Hafif bir dokunuş, kaşıntı, baskı veya titreşim gibi normalde rahatsız edici olmayan duyusal girdiler, dokunsal hassasiyeti olan kişilerde yoğun bir rahatsızlık, kaygı ve hatta acıya neden olabilir. Bu durum, giyinme, yemek yeme, sosyal etkileşim gibi günlük yaşam aktivitelerine katılımı olumsuz etkileyebilir ve çocuğun yaşam kalitesini düşürebilir.
Dokunsal hassasiyet, tipik gelişim gösteren çocuklarda da görülebilir. Ancak otizm spektrum bozukluğu gibi nörogelişimsel farklılıkları olan bireylerde daha sık görülür.
Dokunsal Hassasiyette Duyu Bütünleme Terapisi
Duyu bütünleme terapisi, çocukların dokunma duyusuna karşı aşırı tepki vermelerini azaltmayı ve duyusal girdileri daha etkili bir şekilde işlemelerini sağlamayı amaçlar. Bu terapi, genellikle oyun temelli aktiviteler ve duyusal deneyimler yoluyla uygulanır. Terapist, çocuğun duyusal ihtiyaçlarını ve zorluklarını değerlendirir ve buna göre kişiselleştirilmiş bir tedavi planı oluşturur. Duyu bütünleme terapisi, duyusal entegrasyon terapisi ve duyusal işleme terapisi gibi terimler, dokunsal hassasiyete yönelik müdahaleyi kapsayan daha geniş kavramlardır. Duyusal entegrasyon, bireyin farklı duyusal sistemlerden (dokunma, görme, işitme, denge, derin duyu-propriosepsiyon) gelen bilgileri organize etme ve yorumlama becerisini ifade ederken, duyusal işleme, bireyin duyusal girdilere verdiği tepkileri düzenleme ve adapte olma yeteneğini tanımlar. Her iki yaklaşım da dokunsal hassasiyetin tedavisinde önemli bir rol oynar.
Dokunsal Hassasiyete Yönelik Terapi Uygulanması
Dokunsal hassasiyete yönelik yapılan terapide kullanılan teknikler ve terapi süreci, çocuğun yaş ve gelişim düzeyine ve bireyin ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterebilir. Her çocuğun duyusal profili ve ihtiyaçları farklı olduğu için, terapi planları kişiye özel olarak tasarlanır. Genel olarak, terapi aşağıdaki aşamaları içerir:
Değerlendirme
Terapist, çocuğun duyusal hassasiyetini, duyusal işleme becerilerini ve günlük yaşam aktivitelerindeki zorluklarını değerlendirir. Bu değerlendirme, standartlaştırılmış testler, gözlem, görüşmeler ve ebeveyn/bakıcı raporlarını içerebilir.
Terapi Planı
Değerlendirme sonuçlarına göre, çocuğun ilgi, istek ve ihtiyaçlarına uygun bir terapi planı oluşturulur. Bu plan, terapi hedefleri, kullanılacak teknikler, seans sıklığı ve süresini içerir.
Duyusal Hassasiyete Yönelik Yapılan Terapi Seanslarının İçeriği
Terapi seansları genellikle oyun temelli aktiviteler, duyusal deneyimler ve öz düzenleme stratejileri içerir. Dokunsal hassasiyete yönelik müdahale programlarında kullanılan bazı yaygın teknikler şunlardır:
Derin basınç uygulamaları: Derin basınç dokunuşlarında, çocuğa sakinleştirici ve düzenleyici bir etki sağlamak için sıkı sarılmalar, ağırlıklı battaniyeler veya masaj gibi teknikleri kullanır.
Dokunsal ayırt etme aktiviteleri: Bu aktiviteler, farklı dokuları, sıcaklıkları ve basınçları ayırt etme becerisini geliştirmeyi amaçlar. Örneğin, farklı malzemelerle dolu kutulara dokunmak veya çeşitli dokulardaki nesneleri eşleştirmek gibi aktiviteler kullanılabilir.
Duyusal diyetler: Duyusal diyetler, bireyin duyusal ihtiyaçlarını karşılamak ve düzenlemek için gün boyunca planlanan aktiviteler ve deneyimlerdir. Bu diyetler, bireyin aşırı uyarılmasını veya duyusal yoksunluğunu önlemeye yardımcı olabilir.
Terapiyi Kimler Uygular?
Dokunsal hassasiyetin tedavisinde, genellikle çok disiplinli bir yaklaşım benimsenir. Terapistler, ebeveynler ve eğitimciler arasında iş birliği, çocuğun ihtiyaçlarına en uygun ve kapsamlı desteği sağlamak için önemlidir.
Dokunsal hassasiyete yönelik terapiler en sık bu alanda uzmanlaşmış ergoterapistler tarafından uygulanır. Bunun dışında fizyoterapistler ve çocuk gelişimciler de terapi planları ve uygulamalarının içerisinde duyu bütünleme aktivitelerine yer verebilirler.
Ev Programı
Terapist, ebeveyn ve bakım verenlerin evde uygulayabilecekleri aktiviteler ve stratejiler önerir. Bu ev programı, terapi seanslarında öğrenilen becerileri pekiştirmeye ve günlük yaşamda genellemeye yardımcı olur.
Çocuklarda Duyusal Hassasiyete Yönelik Terapinin Etkinlik ve Güvenilirliği
Daha fazla kanıta ihtiyaç olmakla birlikte çalışmalar, genel olarak dokunsal hassasiyete yönelik yapılan terapilerin etkili ve güvenilir olduğunu ve birçok çocukta olumlu sonuçlar verdiğini göstermektedir.
Terapi, çocuğun duyusal hassasiyetini azaltmaya, duyusal girdileri daha iyi işlemesine ve günlük yaşam aktivitelerine daha rahat katılmasına yardımcı olmaktadır. Ayrıca, motor becerilerde, duygusal düzenlemede ve sosyal etkileşimde de gelişmeler gözlemlenebilir.
Terapinin süresi ve etkinliği, bireysel faktörlere ve duyusal sorunların şiddetine bağlı olarak değişebilir.
Özellikle terapinin ilk dönemlerinde duyusal hassasiyette artış, yorgunluk veya duygusal tepkiler görülebilir. Terapötik aktiviteler sırasında artan uyarılma veya duyusal aşırı yüklenmeye bağlı olduğu düşünülen bu durum genellikle kısa süreli ve geçicidir.
Sonuç
Dokunsal (taktil) hassasiyet terapisi, dokunma duyusuna karşı aşırı duyarlılığı olan çocuklarda duyusal hassasiyeti azaltmada, duyusal işleme becerilerini geliştirmede ve günlük yaşam aktivitelerine katılımı artırmada etkili bir yöntemdir.
Terapi, çocukların duyusal deneyimlerinin düzenlenmesine, günlük yaşam aktivitelerine katılımlarının artmasına ve yaşam kalitelerinde iyileşmeye yardımcı olur.
Eğer siz veya çocuğunuz dokunsal hassasiyet yaşıyorsanız, bu konuda uzmanlaşmış bir ergoterapiste başvurmanızı öneririz.
Kliniğimizde uzman ergoterapistlerce dokunsal (taktil) hassasiyet terapisi uygulanmaktadır.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.
Daha fazla bilgi ve kaynak için aşağıdaki bağlantıları inceleyebilirsiniz:
- Amerikan Psikoloji Derneği (APA)
- Child Mind Enstitüsü
- Bekam Wellness Samsun Çocuk Cimnastik
- Novak, I., McIntyre, S., & Morgan, C. (2019). A systematic review of interventions for children with cerebral palsy: State of the evidence. Developmental Medicine & Child Neurology, 61(8), 887-910.
- American Academy of Pediatrics (AAP) (2012). Sensory integration therapies for children with developmental and behavioral disorders. Pediatrics, 129(6), 1186-1189.
- Chen, H., Yang, H., Chi, H., & Chen, C. (2016). Physiological effects of deep pressure on anxiety alleviation: The weighted blanket approach. Journal of Medical and Biological Engineering, 36(5), 789-795.
Dil ve Konuşma Terapisi hakkında daha fazla okumak istiyorum
Ergoterapi hakkında daha fazla okumak istiyorum
Samsun Doç. Dr. M. Şükrü PAKSU Çocuk Kliniği Dil ve Konuşma Terapisi Hizmetleri
